Κυκλοφορητές κεντρικής θέρμανσης
Στη γραμμή παραγωγής της Grundfos, κάθε δευτερόλεπτο παράγεται ένας κυκλοφορητής.
Ένα από τα ευρωπαϊκά ορόσημα στη μάχη της εξοικονόμησης ενέργειας αποτελούν πλέον και οι κυκλοφορητές κεντρικής θέρμανσης δεδομένου ότι η ενεργειακή αδηφαγία των μηχανημάτων αυτών -υπολογίζεται ότι καταναλώνουν πολύ περισσότερο από τα ψυγεία τροφίμων- επιχειρείται να καμφθεί διαμέσου της ενεργειακής σήμανσής τους.
Από το φετινό φθινόπωρο, οι περισσότεροι κυκλοφορητές θα φέρουν ενεργειακή σήμανση (energy label), η οποία και θα εκφράζεται με επταβάθμια ετικέτα (από το A έως το G, σύστημα παρόμοιο με αυτό των «λευκών» οικιακών συσκευών). Η υιοθέτηση του συστήματος αυτού πιστεύεται ότι θα ευνοήσει την επικράτηση προϊόντων που μπορούν να καταναλώνουν έως και 75% λιγότερο, σε σχέση με τις υπάρχουσες και εγκατεστημένες συσκευές.
Η θέσπιση ενεργειακής σήμανσης στους κυκλοφορητές αποτελεί προϊόν εθελοντικής συμφωνίας μεταξύ κάποιων μελών του εμπορικού οργανισμού ευρωπαϊκών κατασκευαστών αντλιών «Europump» και μόνο οι βιομηχανίες που συμμετέχουν στη συμφωνία μπορούν να κατατάσσουν τις συσκευές στην εν λόγω επταβάθμια κλίμακα. Και όπως τονίστηκε σχετικά, η εφαρμογή της εν λόγω συμφωνίας δεν επιτηρείται από κάποιο ανεξάρτητο όργανο αλλά από την «Europump» και τις συμμετέχουσες εταιρίες.
Κεντρικό παράγοντα στις εξελίξεις αυτές αποτέλεσε η δανέζικη βιομηχανία αντλιών Grundfos (σύμφωνα με αναφορές της) η οποία, τον Αύγουστο, παρουσίασε στις κύριες εγκαταστάσεις της τη δομή του συστήματος ενεργειακής σήμανσης και τα εναρμονισμένα με αυτό προϊόντα της. Το «Ecotec» ήταν εκεί και, μαζί με επιλεγμένα τεχνικά έντυπα της νότιας Ευρώπης, ξεναγήθηκε στις γραμμές παραγωγής της βιομηχανίας και ενημερώθηκε για τα νέου τύπου προϊόντα που, σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικότατου βαθμού εξοικονόμηση ενέργειας. Εκτός από τη Grundfos, στη συμφωνία ενεργειακής σήμανσης έχουν ενταχθεί η, επίσης δανέζικη, Smedegaard, η γερμανική Wilo και η αγγλική Circulating Pumps. Οι τέσσερις αυτές βιομηχανίες καλύπτουν περίπου το 80% της ευρωπαϊκής αγοράς κυκλοφορητών κεντρικής θέρμανσης. Όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά σε σχέση με την ενεργειακή σήμανση, οι διαδικασίες μεταξύ των εταιριών προκειμένου να συμφωνηθεί η μέθοδος υπολογισμού της κατανάλωσης και της συνακόλουθης ένταξης των προϊόντων στην ενεργειακή κλίμακα, διήρκεσαν τέσσερα χρόνια.
Οι γραμμές παραγωγής
Πάνω από 10 εκατ. προϊόντων βγαίνουν από τις γραμμές παραγωγής της Grundfos κάθε χρόνο, σε μερικές από τις οποίες είχε την τιμή να ξεναγηθεί το «Ecotec». Στις εγκαταστάσεις «UP» στο Bjerringbro, τις οποίες και επισκεφθήκαμε, συντελείται η παραγωγή των κυκλοφορητών, καθώς και κάποιων εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται σε άλλα προϊόντα του ομίλου Grundfos. Εκεί απασχολούνται 600 εργαζόμενοι και, όπως μας εξηγήθηκε, οι γραμμές αυτές είναι πλήρως αυτοματοποιημένες. Είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τελευταίας τεχνολογίας μηχανές CNC κατά την κατεργασία των σωμάτων των κυκλοφορητών, καθώς και ειδικά μηχανήματα που, με τη χρήση ακτινών laser, άνοιγαν απειροελάχιστες οπές σε εξαρτήματα.
Η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει κανείς, αφού ξεπεράσει το δέος του όγκου κάποιων μηχανημάτων παραγωγής και των αεικίνητων ρομπότ, είναι αυτή της πλήρους και απόλυτης οργάνωσης. Όλα είναι σε τάξη, πεντακάθαρα και η ταχύτητα και ακρίβεια με την οποία οι εργαζόμενοι εκτελούν τις ενέργειες (πολλές φορές σε αγαστή συνεργασία με κάποια μηχανή) μαρτυρά το υψηλό επίπεδο κατάρτισής τους. Παρόλα αυτά οι εργαζόμενοι εκεί δεν έμοιαζαν καθόλου σκυθρωποί. Αντίθετα, πολλές φορές τους παρατηρήσαμε να συνομιλούν και να χαμογελούν χωρίς, ωστόσο, να δίδεται η εντύπωση ότι αυτό βαίνει εις βάρος της παραγωγικότητας. Εντύπωση προκάλεσε επίσης η παρουσία πολλών γυναικών σε ένα σημείο όπου, παραδοσιακά, κανείς θα περίμενε να συναντήσει άντρες. Στη συγκεκριμένη γραμμή παραγωγής δεσπόζει ένας υπόκωφος και δυνατός κρότος, που επαναλαμβάνεται περίπου κάθε δευτερόλεπτο. Δεν ξεκαθαρίστηκε από ποια μηχανή προέρχεται, ωστόσο, σύμφωνα με τον ξεναγό μας, κάθε κρότος συμβολίζει και την παραγωγή ενός κυκλοφορητή!
Λίγο αργότερα μεταφερθήκαμε στη γραμμή Bjerrigbro / Farum, εκεί όπου παράγονται ηλεκτρονικά εξαρτήματα που, πλέον, είναι ενσωματωμένα στα περισσότερα μοντέλα κυκλοφορητών της Grundfos.
Υψηλά στάνταρ
Άξιο αναφοράς είναι ότι σχεδόν όλα τα ηλεκτρονικά μέρη των προϊόντων της βιομηχανίας κατασκευάζονται από την ίδια και αυτό συμβαίνει σ' ένα εργοστάσιο που είναι κτισμένο περιμετρικά γύρω από το οικοδόμημα που, κάποτε, φιλοξενούσε τις πρώτες και «ιστορικές» γραμμές παραγωγής της Grundfos. Τόσο εδώ, όσο και στην προηγούμενη γραμμή παραγωγής, η λήψη φωτογραφιών απαγορευόταν αυστηρά, καθώς «έχουμε μεθόδους παραγωγής που θέλουμε να κρατήσουμε για τον εαυτό μας», όπως μας είπε ο ξεναγός.
Οι συνθήκες εδώ είναι εμφανέστατα διαφορετικές. Ναι μεν επικρατεί πυρετός παραγωγικότητας, ωστόσο κρότοι και άλλοι ισχυροί μηχανικοί θόρυβοι απουσιάζουν παντελώς. Η κυρίαρχη εικόνα είναι αυτή ανθρώπων που κοιτάζουν μέσα από μικροσκόπια ή από οθόνες, ενώ, στον περίγυρο, εξαρτήματα και συμπαρομαρτούντα ταξιδεύουν με τάχιστους ρυθμούς πάνω σε ιμάντες. Οι 430 εργαζόμενοι αυτού του τμήματος, απασχολούνται στην κατασκευή πλακετών, μικροτσίπ και άλλων εξαρτημάτων, τα οποία και συναποτελούν τους αισθητήρες πίεσης και ροής των σύγχρονων κυκλοφορητών και αντλιών της βιομηχανίας. Είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε κάποια χαρακτηριστικά στάδια της παραγωγής: από το πώς χαράσσεται το κύκλωμα στην πλακέτα, μέχρι την εφαρμογή ενός ειδικού ζελέ στα έτοιμα κυκλώματα, ώστε αυτά να είναι πλήρως αεροστεγή και υδατοστεγή.
«Γνωρίζετε ότι τα ορυκτά καύσιμα χρησιμοποιούνται 100.000 φορές γρηγορότερα απ' ότι σχηματίζονται και ότι η παγκόσμια χρήση ενέργειας θα αυξηθεί 50% μέχρι το 2010»; Μ' αυτές τις (δυσοίωνες) παρατηρήσεις ξεκίνησε την παρουσίαση των νέων κυκλοφορητών ο κ. Lars Ostergaard, υπεύθυνος αυτών των προϊόντων, των «παιδιών του», όπως είπε χαριτολογώντας.
Για την ώρα, είναι πρακτικά αδύνατο όλοι οι νέοι κυκλοφορητές να είναι κατηγορίας "Α", τόνισε ο κ. Ostergaard, προσδιορίζοντας έτσι και το μέτρο των απαιτήσεων του συστήματος ενεργειακής αξιολόγησης των προϊόντων. «Οι κυκλοφορητές μας είναι τόσο εξελιγμένοι ώστε ακόμα και οι μικρότερες αλλαγές στο εσωτερικό τους μπορούν να αλλοιώσουν τα χαρακτηριστικά και την απόδοσή τους. Για παράδειγμα, έστω και ελάχιστα χαμηλότερης ποιότητας χυτό μέταλλο στον κορμό του κυκλοφορητή, μπορεί να "ρίξει" το προϊόν από την "B" στην "C" κατηγορία», είπε χαρακτηριστικά στους δημοσιογράφους ο κ. Ostergaard.
Μεγάλη πρόοδος
Προκειμένου να καταδειχθεί η σημασία της ενεργειακής σήμανσης, ο κ. Ostergaard ανέφερε ότι τα 120 εκ. κυκλοφορητών που είναι εγκατεστημένοι στην Ευρώπη χρησιμοποιούν μεγαλύτερο ποσό ενέργειας από τα ψυγεία τροφίμων και ότι, σύμφωνα με άλλη μέτρηση, οι κυκλοφορητές (και οι αντλίες) είναι υπεύθυνοι για το 20% της παγκόσμιας κατανάλωσης ρεύματος. Ο ομιλητής ανέφερε πως ένας τυπικός, εγκατεστημένος κυκλοφορητής του σήμερα θα εντασσόταν στην κατηγορία «E» ή «D» και αυτό γιατί «δουλεύει» διαρκώς στην ίδια ταχύτητα, ανεξάρτητα από τα μεγέθη θέρμανσης που απαιτούνται. Σε αντιδιαστολή, ένας σύγχρονος, εξελιγμένος κυκλοφορητής, κατηγορίας «Α», χρησιμοποιεί μέχρι και 75% λιγότερη ενέργεια. Όπως τονίστηκε, η διαφορά έγκειται κυρίως στα ηλεκτρονικά συστήματα των κυκλοφορητών νέου τύπου, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόζουν την ταχύτητα περιστροφής στις πραγματικές απαιτήσεις του συστήματος θέρμανσης για κάθε δεδομένη στιγμή.
Ο νέος Alpha Pro
Ειδικότερα και όσον αφορά τα προϊόντα της εταιρίας, από τις αναφορές του ομιλητή προέκυψε ότι οι τεχνολογικές πρόοδοι της Grundfos προς την κατεύθυνση εξοικονόμησης ενέργειας στους κυκλοφορητές συγκεντρώνονται στο «πρόσωπο» του νέου Alpha Pro. Αυτός, ο κλάσης «Α» κυκλοφορητής, έχει ετήσια κατανάλωση 90 kWh, όταν οι «παραδοσιακοί» κυκλοφορητές παρουσιάζουν τιμές της τάξης των 500 - 600 kWh. Οι κύριες τεχνολογικές αρετές του εντοπίζονται στο συνδυασμό μετατροπέα συχνότητας και κινητήρα μόνιμου μαγνήτη, συνταίριασμα που ευθύνεται για την εξαιρετική ενεργειακή αποδοτικότητα του μηχανήματος. Επίσης, ο κυκλοφορητής αυτός διακρίνεται για την ευκολία εγκατάστασής του (σύστημα "plug-and-pump"), ευκολία που συμπληρώνεται από την ψηφιακή οθόνη του, η οποία και ενημερώνει τόσο τον τεχνικό για το πότε αυτός είναι σωστά εγκατεστημένος, όσο και το χρήστη για την τρέχουσα κατανάλωση.