Η εισαγωγή βιοκλιματικών εφαρμογών και χρησιμοποίηση οικολογικών υλικών στις νέες σχολικές μονάδες, αποτελεί νέα δράση και στόχο για τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων. «Με τον τρόπο αυτό διαμορφώνουμε το σύγχρονο βιοκλιματικό-οικολογικό σχολείο της Ελλάδας του 21ου αιώνα» θα πει ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΚ.
Μια διάσταση της δραστηριότητας αυτής, που όπως φαίνεται θα καθιερωθεί στα νέα σχολικά κτίρια της Ελλάδας, αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας και σε κάποιες περιπτώσεις, όπως διαπίστωσε δια ζώσης, το περιοδικό Ecotec, θα έχει και σαν στόχο την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, από φωτοβολταικά συστήματα. Αυτό ορίζει η έννοια του σύγχρονου σχολείου, με σκοπό, εκτός της εξοικονόμησης ενέργειας και την εξασφάλιση βελτιωμένου μικροκλίματος στο περιβάλλον του σχολείου, τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα μέσα στις τάξεις, και την ελαχιστοποίηση χρήσης τοξικών υλικών.
Ταυτόχρονα, αναμένεται, μέσα από το πλαίσιο αυτό, να γίνει η διάδοση των ΑΠΕ, και των πλεονεκτημάτων που προσφέρουν για την προστασία του περιβάλλοντος, στη νέα γενιά. Το περιοδικό Ecotec, επισκέφτηκε το κτίριο που στεγάζει το 4ο Γυμνάσιο Αθηνών, όπου έχει γίνει εγκατάσταση, διασυνδεδεμένο με τη ΔΕΗ φ/β σύστημα, εγκατεστημένης ισχύος 15,8 kWp, της εταιρείας Photovoltaic, με ανάδοχο του έργου, την εταιρεία Παναγιώτης Στράτος και Σια Ε.Ε.
Το συγκεκριμένο έργο επισκεφθήκαμε με τον Τεχνολόγο Δομικών έργων του ΟΣΚ. κ. Κ.Καρανίκα. Το έργο προέκυψε, μετά από συνεργασία του Κ.Α.Π.Ε. με τον Ο.Σ.Κ. για τη μελέτη και εγκατάσταση των φ/β συστημάτων, ενώ άλλα αντίστοιχα έργα είναι αυτά στο Τ.Ε.Ε. Καματερού, Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, 3ο Δημοτικό Σχολείο Αρτέμιδος. Η χρήση των Φωτοβολταϊκών συστημάτων στοχεύει στη, μείωση της παραγόμενης ενέργειας σε εθνικό επίπεδο από ορυκτά καύσιμα, στον περιορισμό των εκπεμπόμενων ρύπων αλλά και στην οικονομικότερη παραγωγή ενέργειας.
Το πρώτο βιοκλιματικό σχολείο στη χώρα μας, ξεκινάει να κατασκευάζεται τον Οκτώβριο του 2004 και ολοκληρώνεται τον Ιούνιο του 2005. Πρόκειται για ένα νηπιαγωγείο στο Π. Φάληρο στο οποίο εφαρμόσθηκαν οι εξής βιοκλιματικές δράσεις:
- Αξιοποίηση του προσανατολισμού του κτιρίου.
- Οργάνωση των εσωτερικών χώρων για αξιοποίηση του προσανατολισμού.
• Προστασία του κελύφους με επεμβάσεις στα δομικά στοιχεία και τα ανοίγματα του κτιρίου για τον περιορισμό των θερμικών απωλειών και παθητική θέρμανση με έμμεσα ηλιακά κέρδη.
- Ηλιοπροστασία των ανοιγμάτων και σκιασμός.
- Φυσικός αερισμός και δροσισμός του κτιρίου.
- Βέλτιστη αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού.
• Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων για την κάλυψη μέρους των αναγκών ηλιακής ενέργειας.
• Εφαρμογή διπλών βελτιωμένων υαλοπινάκων ( k = 2.8 W/m2K), η οποία επιφέρει εξοικονόμηση ενέργειας σε σύγκριση με τους "απλούς" διπλούς (k = 3.87 W/m2K) κατά την περίοδο θέρμανσης.
• Τοποθέτηση συστήματος ηλιοπροστασίας με σταθερά σκίαστρα (εξωτερικά), η οποία επιφέρει βελτίωση των συνθηκών θερμικής άνεσης (μείωση της εσωτερικής θερμοκρασίας των προσκείμενων ζωνών).
- Νυχτερινό φυσικό αερισμό για τη μείωση των αναγκών για ψύξη του κτιρίου.
- Τοποθέτηση φυτεμένου δώματος σε συγκεκριμένο τμήμα του κτιρίου.
- Προσάρτηση ειδικού ηλιακού χώρου (θερμοκήπιο) στην Ν - ΝΔ όψη του κτιρίου.
«Ένα πρόσθετο στοιχείο που επηρεάζει την απόδοση του κτιρίου είναι η περιμετρική φύτευση, αλλά και η τοποθέτηση του φυτεμένου δώματος, με τα οποία δημιουργούνται συνθήκες μικροκλίματος, λόγω της απορρόφησης ενός σημαντικού ποσοστού ηλιακής ακτινοβολίας και θερμότητας, αλλά και εξωτερικού θορύβου.» λέει στο Eoctec, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΚ, κ. Παναγιώτης Παταργιάς.
Ιδιαίτερα στον ανατολικό και δυτικό προσανατολισμό, πολύ αποτελεσματική είναι η σκίαση, η οποία επιτυγχάνεται με φυλλοβόλα δέντρα, αλλά και αειθαλή βλάστηση και δεντροφύτευση στην βορινή πλευρά. Με την εφαρμογή του ενεργειακού σχεδιασμού επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας για θέρμανση του κτιρίου της τάξης του 20 %, ενώ για την ψύξη του κτιρίου αντίστοιχα η εξοικονόμηση ενέργειας αυξάνεται σε 35 %, με βελτιωμένη συμπεριφορά του προτεινόμενου βιοκλιματικού σχεδιασμού κυρίως για τους δροσερούς μήνες της θερινής περιόδου (εφόσον και το κτίριο παραμένει εκτός λειτουργίας τον Ιούλιο και τον Αύγουστο).
Τέλος, με την εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων για το φυσικό και τον τεχνητό φωτισμό μπορεί να επιτευχθεί ένα ποσοστό εξοικονόμησης ενέργειας της τάξεως του 35 % στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για τις ανάγκες του φωτισμού των χώρων. Άλλες καινοτόμες δράσεις του ΟΣΚ αποτελούν τα:
- Πράσινα Δώματα
Πιλοτική εφαρμογή πράσινου Δώματος υλοποιείται στο υπό Δημοπράτηση 15ο Δημοτικό Σχολείο (Μαράσλειο) ύστερα από την ολοκλήρωση προγράμματος μεταξύ Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων - Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
- Θέρμανση μέσω Ηλιακών Συστημάτων
Μετά την ολοκλήρωση πιλοτικού προγράμματος μεταξύ Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων και Πανεπιστημίου Αθηνών προγραμματίζεται η εφαρμογή συστημάτων θέρμανσης μέσω Ηλιακού Συστήματος σε υπό ανέγερση Σχολεία.
- Έξυπνα Κτίρια - Εξοικονόμηση Ενέργειας Φωτισμού
Είναι γνωστό ότι στα σχολικά κτίρια το 70 % της ενέργειας καταναλώνεται για θέρμανση και το 30 % για φωτισμό. Μέσω ειδικού συστήματος που συνεκτιμεί τον υπάρχοντα ηλιακό φωτισμό, καθώς και την ύπαρξη ή μη μαθητών στις τάξεις, θα μειώνεται ή δεν θα χρησιμοποιείται ο φωτισμός μέσω λαμπτήρων. Αναμένεται μέσω του συγκεκριμένου συστήματος, που είναι σε ερευνητική φάση, να εξοικονομείται το 40 % της ενέργειας φωτισμού που καταναλώνουν τα σχολεία.
«Μία σειρά πιλοτικών προσπαθειών είναι σε εξέλιξη από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων. Η θερμομόνωση εξωτερικά, παλιών σχολείων χωρίς θερμομόνωση, είναι η πρώτη στόχευση, σε εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα μειώνεται η κατανάλωση ενέργειας θέρμανσης κατά 30 %.» θα πεί στο Ecotec, o διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΚ, κ. Παναγιώτης Παταργιάς. Τέλος, με συστήματα σκιασμού, υψηλής και πυκνής βλάστησης καθώς και τη χρήση εξωτερικών αντανακλαστικών χρωμάτων θα επιδειχθεί περαιτέρω εξοικονόμηση ενέργειας στα ελληνικά σχολικά κτίρια.
Κείμενο: Μ.Σταθακόπουλος